Waterwerken in Holland
We kunnen poldes gaan bekijken zoals de IJselmeerpolders, de kustbescherming bij de Deltawerken of onze windmolens in Kinderdijk of Schermerhorn. Dicht bij Amsterdam en Haarlem ligt ook een bijzonder waterwerk namelijk de drooggelegde Haarlemmermeer. Daar vinden we in de gemeente Haarlemmermeer de luchthaven Schiphol ruim 3 meter beneden zeeniveau in dat voormalige meer.
Voormalig meer
Het Haarlemmermeer is een meer dat ontstaan is, door veen winning. De waterwolf werd het genoemd, omdat het meer steeds meer land opslokte. Plannen voor drooglegging waren er al in de 17e eeuw. Het echte droogmalen gebeurde pas in de 19e eeuw. Met stoom lukte dat in ongeveer 4 jaar tijd. Drie stoomgemalen de Lynden, de Leeghwater en de Cruquius pompten de Haarlemmermeer in goed 4 jaar droog. Deze methode met stoom was onder invloed van Koning Willem I ingevoerd. Hij had met deze techniek mijnen drooggelegd zien worden tijdens zijn verblijf in Engeland.
De Cruquius in de Haarlemmermeer
U kunt dat zelf bekijken bij de Cruquius een van de drie stoomgemalen uit die tijd, die nog steeds bestaan. Ruim 800 kg kolen per uur werd er verstookt om het meer droog te leggen. Na 1933 stond De Cruquius enige tijd stil en was ze verlaten; er waren zelfs plannen het gemaal te slopen. De voorgenomen sloop ging gelukkig niet door, dankzij de inzet van de in 1934 opgerichte Stichting De Cruquius. De Stichting nam het gemaal over voor een symbolisch bedrag van 1 gulden van de Staat en maakte er een museum van. Sinds 2009 is het van Vereniging Hendrik de Keyser. Een vereniging die zich al sinds 1918 inzet voor behoud van erfgoed. In 2002 werd de machine na restauratie door toen nog Prins Willem Alexander opnieuw in werking gesteld nu hydraulisch.
Het Nederlandse vernuft om waterwerken te maken en land te behouden cq te winnen is er goed na te volgen en nog beter in gezelschap van Gids Jan die het allemaal toelicht.
EXCURSIE Cruquius Bruggen Calatrava
We beginnen bij museum Cruquius en bekijken daar de stoommachine en constructie van het gemaal. Gids Jan vertelt van alles over watermanagement en de geschiedenis van Cruquius. We horen en zien het waterverhaal. Daarna maken we een autorit langs de bruggen van Calatrava in de Haarlemmermeer langs de hoofdvaart
- Kosten €50 pp
- Groepsgrootte 4-10
- Duur van de excursie 4 uur
- Inbegrepen: gecertificeerde gids, gebruik van het whisper systeem, entree Cruquius, autorit bruggen Calatrava
Wilt u meer weten over deze excursie? Neem contact op met Tourist Guide Holland.
